Pokwitanie
Kiedy jest okres pokwitania?
Pokwitanie, dojrzewanie płciowe to okres procesu dojrzewania u człowieka, trwający ok. 4–5 lat, w którym następuje rozwój drugo- i trzeciorzędowych cech płciowych.
Zachodzi przeciętnie w 12–16. roku życia, przy czym u dziewcząt nieco wcześniej niż u chłopców. Nie ma jednak określonego wieku dla pokwitania. Średnio zaczyna się w wieku 12-16 lat; medycyna notuje jednak przypadki, w których przejawy pokwitania występowały na początku wieku szkolnego.
Proces dojrzewania jest tokiem bardzo indywidualnym, nie jest uzależniony od wieku kalendarzowego. Zależy on od wielu czynników: cech dziedzicznych, płci, stanu odżywienia, szerokości geograficznej.
Niektóre cechy i oznaki dojrzałości mogą się pojawiać w innym czasie, niż u rówieśników, a sam proces może rozpocząć się w diametralnie innym czasie. Zdarzają się przypadki, że w jednej klasie u niektórych dzieci proces dojrzewania jest bardzo zaawansowany, u innych się jeszcze nie rozpoczął. Niekiedy stwarza to nowe problemy i podziały w klasie.
Wiek wystąpienia pierwszej miesiączki zależy zarówno od komponentu genetycznego, jak i czynników środowiskowych, jak odżywianie. Menstruacja pojawia się prędzej u dzieci cięższych niż lżejszych.
Pokwitanie cechują:
U dziewcząt
produkcja estrogenów i progesteronu w jajnikach – pierwszym hormonem jest estriol, występujący już u 10-letnich dziewczynek;
powiększenie zewnętrznych narządów płciowych;
telarche – dojrzewanie gruczołów sutkowych;
pubarche – owłosienie łonowe, pojawia się również owłosienie pachowe;
pokwitaniowy skok wzrostu
menarche – pierwsza miesiączka, jednak pierwsze cykle są zazwyczaj bezowulacyjne
U chłopców
rozpoczęcie spermatogenezy za sprawą intensyfikacji produkcji testosteronu w jądrach;
powiększenie penisa, moszny i jąder;
pojawienie się guzków piersiowych;
owłosienie łonowe i pachowe, później również owłosienie twarzy
wzrost masy mięśniowej i siły fizycznej;
pojawiają się polucje – nocne wytryski nasienia, często związane ze snami o tematyce erotycznej;
gwałtowny skok wzrostu;
mutacja głosu.
W okresie pokwitania następuje zwiększenie pulsacyjnego wydzielania GnRH, prowadzące do zwiększonego wydzielania LH i FSH i w efekcie do zwiększenia wydzielania hormonów płciowych.
