Rozkojarzenie stanu czuwania i snu

Rozkojarzenie stanu czuwania i snu, stan dysocjacji to zaburzenie snu polegające na jednoczesnym występowaniu składników snu REM, snu NREM i czuwania. W Międzynarodowej Klasyfikacji Zaburzeń Snu, traktowane jest jako postać zaburzeń zachowania podczas snu REM. Koncepcję status dissociatus przedstawili Mahowald i Schenck w 1991 roku.
Klinicznie przedstawia się jako wielokrotne wahania zmiennych (behawioralnych, neurofizjologicznych, autonomicznych) określających każdy ze stanów (REM, NREM, czuwanie) przy jednoczesnym braku konwencjonalnego zapisu REM i NREM w badaniu polisomnograficznym.

Stan dysocjacji opisywano w szybko postępujących chorobach neurodegeneracyjnych (np. śmiertelnej rodzinnej bezsenności), chorobach autoimmunologicznych, w tym w narkolepsji; w guzach mózgu (podwzgórza, wzgórza, pnia mózgu); w innych chorobach neurodegeneracyjnych, np. w chorobie Parkinsona czy otępieniu z ciałami Lewy’ego; w innych rzadkich zespołach (np. zespole Mulvihilla-Smitha). Najcięższa postać stanu dysocjacji, określana przez Lugaresiego i wsp. jako agrypnia excitata, występowała w majaczeniu alkoholowym, zespole Morvana i śmiertelnej rodzinnej bezsenności.