Samorealizacja

Samorealizacja, samourzeczywistnianie, samoaktualizacja to w psychologii to stałe dążenie do realizacji swojego potencjału, rozwijania talentów i możliwości, proces stawania się „tym, kim się chce być”, a nie tym, kim się jest, dążeniem do wewnętrznej spójności, jedności z samym sobą, spełnienia swojego przeznaczenia lub powołania.
Osoba samoaktualizująca się odznacza się spontanicznością, dystansem wobec zdarzeń, bliskimi związkami z innymi, niezależnością ale też poczuciem humoru.

Pojęcie to zostało wprowadzone do humanistyki w XIX wieku przez Kierkegaarda, rozumiane przez niego w konwencji egzystencjalnej i oznaczające kategorię ludzkiej egzystencji przeciwstawioną poczuciu przemijania i pustki w obliczu śmierci.

Badania nad samorealizacją – prowadzone są często w kontekście problematyki poczucia własnej wartości, poczucia sensu życia, samoświadomości, świadomości celów i wartości życiowych. Badania te wyraźnie korespondują z nurtem life-span psychology i integrują takie subdyscypliny, jak: psychologia osobowości, psychologia motywacji, społeczna psychologia rozwoju, andragogika.

Problematyka samorealizacji zajmuje centralną pozycję w rozważaniach psychologów humanistycznych. Szczególnie znaczący dorobek osiągnął w tym zakresie Abraham Maslow. Na podstawie prowadzonych badań wyróżnił on specyficzne cechy osób samorealizujących się, m.in. samoakceptacja oraz akceptacja otaczającego świata i innych ludzi, autonomia osobowościowa, głębia relacji interpersonalnych, spontaniczność, niezłośliwe i filozoficzne poczucie humoru, przeżycia mistyczne. Występowanie wyróżnionych specyficznych cech stanowi empiryczny wskaźnik samorealizacji. Ponadto proces samorealizacji Maslow utożsamił z twórczością – rozumianą egalitarnie, jako ekspresję osobistego potencjału jednostki, przejawiającą się w różnych czynnościach dnia codziennego.